دیجیتال مارکتینگ چیست؟ و چه کاربردی دارد؟
دیجیتال مارکتینگ چیست؟
دیجیتال مارکتینگ چیست؟ و چه کاربردی دارد؟ در این مطلب سعی می‌شود تا بسیار ساده و روان به این سوال که دیجیتال مارکتینگ چیست پاسخ دهیم، ابزارها و تاکتیک‌های آن را معرفی کنیم، معرفی کنیم که چارچوب دیجیتال مارکتینگ چیست و در نهایت از این بگوییم که وظایف یک مدیر دیجیتال مارکتینگ چیست.
فهرست عناوین:
دیجیتال مارکتینگ چیست؟
دیجیتال مارکتینگ آنلاین
انواع دیجیتال مارکتینگ و ابزارهای آن
اهمیت استفاده از بازاریابی دیجیتال
وظایف مدیر دیجیتال مارکتینگ
دیجیتال مارکتینگ آفلاین
آیا دیجیتال مارکتینگ یک تقاضای پیوسته در بازار است؟
دیجیتال مارکتینگ چیست؟
نیل پتل (Neil Patel) دیجیتال مارکتر معروف که به گفته مجله فوربز جزء 10 دیجیتال مارکتر برتر دنیاست، به سوال دیجیتال مارکتینگ چیست اینگونه پاسخ می‌دهد:
«دیجیتال مارکتینگ به هرگونه‌ای از بازاریابی محصولات و خدمات می‌گویند که از طریق دستگاه‌های الکترونیکی انجام می‌شود».
طبق این تعریف، دیجیتال مارکتینگ مفهوم نسبتاً جدیدی نیست، بلکه اولین بازاریابی دیجیتال صورت گرفته در دنیا مربوط می‌شود به بیش از 100 سال پیش. رادیو سال 1986 اختراع شده است. 10 سال زمان برد تا رادیو به محصولی عمومی تبدیل شود و اکثر مردم آن را تهیه کنند و از آنجا بود که به فکر تبلیغات نیز افتادند. اولین تبلیغات مربوط بود به یک اجرای اُپرا که بعد از پخش آن فوراً بلیط‌های آن اجرا فروخته شد و این شد روز تولد دیجیتال مارکتینگ . بنابراین در دیجیتال مارکتینگ استفاده از ابزارهای دیجیتال مطرح است ، نه فقط اپلیکیشن‌ها و موتورهای جستجو و … بنابراین دیجیتال مارکتینگ می‌تواند همزمان آنلاین باشد یا آفلاین.
نوع آنلاین دیجیتال مارکتینگ چیست ؟
در این نوع از بازاریابی که اختصاراً بازاریابی آنلاین گفته می‌شود، شما با استفاده از اینترنت و نیز شاید با کمک گرفتن از سایر ابزارهای دیجیتال گفته شده به سرعت بیشتر و دقیقتر با مشتریان ارتباط برقرار می‌کنید و هرکدام از کمپین‌های شما اگر بازدهی خوبی با توجه به هزینه آن ایجاد نکرده است آن را تکرار نخواهید کرد. حتی در این نوع، شما می‌توانید برای بخشی از مشتریان خود یک کمپین متفاوت از بخشی دیگر طراحی می‌کنید (آزمون A/B) تا بسنجید کدام کمپین موفق‌تر بوده تا دیگری را متوقف کنید که این امر باعث می‌شود هزینه‌ها و بازدهی شما به شدت بهبود یابد.
انواع ابزارهای دیجیتال مارکتینگ
- آنالیز و تحلیل داده
- بهینه‌سازی موتور جستجو
- ایمیل مارکتینگ
- تبلیغات کلیکی
- تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی
- مدیریت شبکه‌های اجتماعی و تحلیل آن
- ارسال پوش نوتیفیکیشن
- انتشار رپورتاژ آگهی
- کوتاه‌کننده‌ی لینک
- چت آنلاین
آنالیز و تحلیل داده
پس از اجرای هر کمپین تبلیغاتی، لازم است با کمک پلتفرم‌های مختلف، به تحلیل کمپین موردنظر بپردازید. پلتفرم‌های داخلی و خارجی مختلفی در این زمینه وجود دارد که می‌تواند به بهبود کمپین شما بسیار کمک کند. با تحلیل درست، بازدهی کمپین‌تان را افزایش دهید و کمپین‌های بهتری اجرا کنید. در ادامه به بررسی دو ابزار پرکاربرد آنالیز و تحلیل دیتا می‌پردازیم :
گوگل آنالیتیکس
یکی از مهم‌ترین و پراستفاده‌ترین ابزارهای دیجیتال مارکتینگ، گوگل آنالیتیکس است. کمی غیرقابل باور به نظر می‌رسد ولی گوگل آنالیتیکس مجموعه‌ی بسیار زیادی از گزارشها را به صورت کاملا رایگان در اختیار شما قرار می‌دهد. شما می‌توانید رفتار مخاطبان وب‌سایت‌تان را به خوبی دنبال و تحلیل کنید. گوگل آنالیتیکس به شما نشان می‌دهد هر یک از مخاطبان سایت‌تان از چه طریقی وارد وب‌سایت شده‌اند و چگونه مسیر فانل فروش خود را طی کرده‌اند. البته آن‌قدر گزارش‌هایی که گوگل آنالیتیکس در اختیار شما قرار می‌دهد، زیاد است که توضیح جزییات آن در این مطلب نمی‌گنجد ولی برای اطلاعات بیشتر می‌توانید چگونه از گوگل آنالیتیکس استفاده کنیم را مطالعه می‌کنید.
متریکس
متریکس یکی از ابزارهای دیجیتال مارکتینگ ایرانی است که در این زمینه کمک بسیاری به استارت‌آپ‌ها می‌کند. متریکس به عنوان یک ابزار تحلیلگر شخص ثالث (Third Party)، تلاش می‌کند تا نتایج کمپین‌ها در هر یک از کانال‌ها و شبکه‌های تبلیغاتی را به صورت گزارش‌هایی شفاف و قابل فهم به تبلیغ‌دهندگان ارائه دهد. عملکرد این سرویس‌های شمارنده به دور از قضاوت و به صورت کاملاً بی‌طرف است؛ بنابراین می‌توانید به این شمارنده (Tracker) مثل تمام سرویس‌های مشابه بین‌المللی اطمینان کنید.
سرویس متریکس به شما کمک می‌کند تا موارد زیر را بررسی و تحلیل کنید :
- هریک از کاربران شما از چه منبعی جذب شده‌اند؟
- کاربران شما چه مشخصات و رفتاری در اپلیکیشن دارند؟
- آیا در جذب کاربران جدید از طریق کمپین‌های تبلیغاتی تخلفی رخ نداده است؟
بهینه‌سازی موتور جستجو
وقتی به مکالمات صاحبان کسب‌وکار امروزی نگاه کنید، SEO یکی از کلماتی است که بسیار می‌شنوید. کاربران زیادی بلافاصله پس از اینکه سوالی در ذهن‌شان شکل می‌گیرد، در گوگل جستجو می‌کنند. در نتیجه بسیار حائز اهمیت است در نتایج گوگل باشید و هنگام نیاز کاربر، با ارائه‌ی محصول یا خدمت خود او را یاری کنید. ابزارهای دیجیتال مارکتینگ زیادی وجود دارد که به شما در بهینه‌سازی موتور جستجو کمک می‌کند. در زیر برخی از آنها را معرفی می‌کنیم :
SEMrush
SEMrush یکی از ابزارهای دیجیتال مارکتینگ است که شما را در کسب رتبه‌ی بهتر در نتایج جستجوی گوگل یاری می‌کند. کاربرد کلیدی آن، ردیابی رقبای شما است. با استفاده از ابزارهایی که در اختیار شما قرار می‌دهد می‌توانید بک‌لینک‌های رقبای‌تان را پیدا کنید و به سمت خود جذب کنید. نوسانات و تغییراتی که رقبای‌تان در کیوردهای مختلف در نتایج گوگل داشته‌اند، را مشاهده کنید و تحلیل رقابتی کاملی انجام دهید.
ابزارهای دیجیتال مارگتینگ مختلف دیگری از جمله MOZ، SEMrush، الکسا و … نیز وجود دارد که به شما کمک می‌کنند تا بتوانید کانال‌های مختلف ورودی و خروجی مخاطبان‌تان را بررسی کنید، رتبه‌ی سایت خود و سایت‌های رقیب را در ایران و خارج رصد کنید؛ با استفاده از اطلاعات به دست آمده، کمپین‌های مختلف اجرا شده را بررسی و تحلیل کنید.
ایمیل مارکتینگ
اولین ایمیل در سال 1971 فرستاده شد. عجیب است با توجه به سرعت رشد تکنولوژی، همچنان قسمت بزرگی از بودجه‌ی دیجیتال مارکتینگ به ایمیل مارکتینگ اختصاص دارد. ایمیل مارکتینگ یکی از انواع بازاریابی دیجیتال است که نرخ بازگشت سرمایه (ROI) خوبی دارد و هر سال نسبت به سال قبل رشد حدود 4 درصدی را تجربه می‌کند. ابزارهای گوناگونی برای بهینه کردن ایمیل مارکتینگ وجود دارد. در ادامه به بررسی دو مورد اصلی که در ایران بیشترین استفاده را دارد، می‌پردازیم :
Mailchimp
یکی از قدرتمندترین و سخاوتمندانه‌ترین ابزارهای دیجیتال مارکتینگ جهان است که در سال گذشته 250 میلیارد ایمیل توسط کاربرانش ارسال شده است. با استفاده از Mailchimp شما می‌توانید 12000 ایمیل به 2000 نفر در هر ماه به صورت رایگان ارسال کنید. همچنین این ابزار با قابلیت تقسیم‌بندی مخاطبان، اتوماسیون قوی، آمار و گزارش‌هایی که از دیده شدن و کلیک بر روی ایمیل موردنظر می‌دهد، به شما کمک می کند کمپین خود را تحلیل کنید و محتوای بهینه و جذاب‌تری برای ایمیل خود خلق کنید.
می‌توانید از سرویس‌های ایرانی خوبی همانند میل‌چی، میل‌تاز، نامه‌رسان چابک و … و همچنین از ابزارهای قدرتمند خارجی دیگری همانند Mailerlite، Emma، Marketo، GetReponse و … برای اجرای کمپین‌های ایمیل مارکتینگ خود استفاده کنید.
تبلیغات کلیکی
در تبلیغات کلیکی (cost per click) شما به ازای کاربری که تبلیغ را دیده و روی آن کلیک کرده است، هزینه پرداخت می‌کنید. در نتیجه هزینه تبلیغات شما با مجموع تعداد کلیکی که کاربران روی تبلیغ کرده‌اند، متناسب است. با توجه به این امر، هر چه کلیک بیشتری صورت گیرد، هزینه افزایش پیدا می‌کند. در تبلیغات کلیکی، با توجه به قیمت کلیکی که تعیین می‌کنید و متناسب با بودجه‌ای که برای تبلیغات کلیکی خود در نظر می‌گیرید، کلیک دریافت می‌کنید و هزینه می‌پردازید.
ریتارگتینگ
ریتارگتینگ به شما امکان می‌دهد، افرادی را که به طور مستقیم به سایت شما مراجع کرده‌اند ولی اقدام یا خریدی نکرده‌اند، دوباره به سایت خود بازگردانید. تحقیقات نشان داده است تنها یک درصد از افرادی که از وب‌سایت شما بازدید می‌کنند، در اولین ورود به مشتری شما تبدیل می‌شوند. به کمک ریتارگتینگ می‌توانید 99 درصد باقی را به سایت خود برگردانید.
پلتفرم‌های تبلیغات آنلاین ایرانی و خارجی مختلفی از جمله یکتانت به شما کمک می‌کنند تا مخاطبان خود را به مشتری تبدیل کنید. زمانی که یک مشتری بالقوه وارد وب‌سایت شما می‌شود، یک کوکی روی مرورگر او قرار می‌گیرد. این کوکی در دامنه یکتانت ذخیره و موجب می‌شود یکتانت بتواند این مشتری را به محض ورود به هر یک از وب‌سایت‌های نمایش‌دهنده‌اش شناسایی کند و تبلیغی مختص وی و با توجه به محصول یا خدمتی که قبلا دیده به او نشان دهد.
شرکت‌های مختلف خارجی که برای ریتارگتینگ می‌توانید استفاده کنید :
- taboola
- outbrain
- و …
خوشبختانه آن‌قدر سایت‌های ایرانی در این زمینه پیشرفت داشته‌اند و قابل اعتماد هستند که می‌توانید با خیال راحت از ابزارهای ایرانی استفاده کنید و با انجام تبلیغات بهینه، کسب‌وکار خود را رشد دهید.
تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی
شبکه‌های اجتماعی دیگر به بخشی از زندگی روزمره‌ی بسیاری از ما تبدیل شده‌اند. ما از طریق این شبکه‌ها اخبار روز را دنبال می‌کنیم، مطالب مورد علاق? خود را می‌خوانیم و با دوستان‌مان در ارتباط هستیم. با استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌توانید فرصتی خوب برای برندهای تجاری خود ایجاد کنید تا نام برندتان را در ذهن کاربران همیشگی نمایید و با آنها یک رابط? دوستانه برقرار کنید. همچنین انتشار تبلیغ شما در شبکه‌های اجتماعی مختلف و پرکاربَر می‌تواند تاثیر بسزایی در درآمدتان داشته باشد و به رشد کسب‌وکار شما کمک بسیار کند.
اینفلوئنسر مارکتینگ
در این پلتفرم‌ها شما می‌توانید به خوبی اینفلوئنسر مارکتینگ انجام دهید و با توجه به موضوع تبلیغ موردنظر خود، با اینفلوئنسر مناسب ارتباط برقرار کنید و تبلیغات خود را به دست میلیو‌ن‌ها کاربر در فضای شبکه‌های اجتماعی برسانید.
برخی از ابزارهای موجود قابل استفاده در زمینه تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی عبارت اند از :
- تگرو
- اسنت‌وی
- ادسنسور
- ادونچر
مدیریت شبکه‌های اجتماعی و تحلیل آن
ابزارهای زیادی وجود دارد که به شما کمک می‌کند، تمام شبکه‌های اجتماعی خود را همزمان در یک داشبورد مدیریت کنید. همان‌طور که می‌دانید، امروزه کاربران بسیاری از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند؛ در نتیجه حضور فعال و موثر در این شبکه‌ها برای کسب‌وکار شما می‌تواند بسیار سودمند باشد و باعث افزایش تعامل برندتان با کاربران شود. پلتفرم‌های مدیریت شبکه‌های اجتماعی به شما این امکان را می‌دهد که زمان انتشار محتوای خود را تعیین کنید. همچنین با دادن گزارشها و آمارهای مختلف به آنالیز بازخورد کاربران شبکه‌های اجتماعی کمک بسیار می‌کند و امکان مدیریت بهینه کامنت‌‌ها را نیز به شما می‌دهد.
ابزارهای کاربردی ایرانی زیادی وجود دارد که به شما در مدیریت بهینه شبکه‌های اجتماعی‌تان یاری می‌رساند. برخی از آنها عبارت‌اند از :
-
- نوین‌هاب
- کاوان
- سوشیالو
در حال حاضر مدیریت شبکه‌های اجتماعی و دیجیتال مارکتینگ برای سازمان‌ها در سراسر جهان، به یک ضرورت تبدیل شده است. هرچقدر که از اقتصادهای سنتی دورتر می‌شویم و کاربران با فناوری آشناتر می‌شوند؛ تقاضا برای دیجیتال مارکتینگ افزایش بیشتری پیدا می‌کند. برای مثال استرالیا با کنار گذاشتن روش‌های سنتی تبلیغات و اقتصاد، خدمات مبتنی بر بازاریابی دیجیتال را در خط مقدم اقتصاد خود قرار داده و با افزایش چشمگیر تقاضا برای استخدام بازاریابان دیجیتال نسبت به پنج سال گذشته مواجه شده است.
همین رشد روزافزون برای دیجیتال مارکتینگ، باعث شده تا جایگاه‌های شغلی برای متخصصان بازاریابی بسیاری خالی بماند. چرا که میان نیازهای سازمان و مهارت‌های متخصصان شکاف بسیاری وجود دارد و افرادی که واقعا در حوزه‌های دیجیتال مارکتینگ تخصص و تجربه کافی را داشته باشند، در این بازار با موفقیت بسیاری روبه‌رو خواهند بود. در سال 2018، اصلی‌ترین تقاضای بازار استخدامی، مربوط به حوزه بازاریابی دیجیتال بوده است که تخصص‌های زیر در این حوزه در اغلب کشورهای جهان با تقاضای بسیاری مواجه هستند:
- استراتژی محتوا
- مدیریت پروژه دیجیتال
- تجزیه و تحلیل داده
- بازاریابی برند
- بهینه‌سازی موتور جست‌وجو (SEO)
- طراحی و توسعه وب‌سایت
- تجارت الکترونیک (E-commerce)
هر کشوری در جهان متناسب با نیازها و امکانات خود، مهارت‌های متفاوتی را در حوزه دیجیتال مارکتینگ نیاز خواهد داشت. برای مثال در مناطق در حال توسعه مانند آمریکای لاتین و آفریقا، تقاضا برای بازاریابی موبایل (موبایل مارکتینگ) به شدت بالا است. چرا که در بسیاری از مناطق در حال توسعه، موبایل بیشتر از دسکتاپ محبوب شده و امکانات دسترسی آنها به موبایل بسیار بیشتر است.
در حال حاضر در کشورهایی چون کانادا، هند، آمریکا، امارات متحده عربی، استرالیا، ایرلند و فیلیپین، شاهد رشد چشمگیر تقاضای بازار دیجیتال مارکتینگ هستیم. در ایران هم این بازار هرچند تقریبا جدید است، اما روزبه‌روز شاهد رشد آن خواهیم بود.